El cerrahisi
El cerrahisi, ellerin ve el bileğiyle ilgili sorunları tedavi etmek amacıyla gerçekleştirilen cerrahi müdahalelerin bir dalıdır. El cerrahisi, eldeki kemikler, eklemler, kaslar, tendonlar, bağlar ve sinirlerle ilgili rahatsızlıkları düzeltmek veya tedavi etmek için uygulanır.
El cerrahisi, çeşitli durumları içeren geniş bir yelpazede işlemleri kapsar. Bunlar arasında kırıkların düzeltilmesi, tendon yaralanmalarının onarılması, sinir sıkışmalarının çözülmesi, karpal tünel sendromu tedavisi, eldeki tümörlerin çıkarılması, eldeki dejeneratif hastalıkların tedavisi ve el rekonstrüksiyonu yer alır.
El cerrahisi genellikle bir el cerrahı tarafından yapılır. Bu uzmanlar, el ve üst ekstremite anatomisi, el cerrahisi teknikleri ve mikrocerrahi konularında özel eğitim almıştır. El cerrahisi işlemleri, hastanın durumuna ve sorunun niteliğine bağlı olarak farklı teknikler ve yöntemler kullanabilir. Operasyonlar genellikle lokal anestezi altında yapılır ve bazen genel anestezi gerekebilir.
El cerrahisi, el ve bilek fonksiyonunu iyileştirmeyi, ağrıyı hafifletmeyi ve hastaların günlük yaşamlarına geri dönmelerini sağlamayı amaçlar. Bu nedenle, el cerrahisi genellikle yaralanmalar, kırıklar, tekrarlayan hareket yaralanmaları, dejeneratif hastalıklar veya doğuştan gelen anomaliler gibi durumlarla ilgili sorunları tedavi etmek için tercih edilir.
El ve Parmak Kopmaları: El ve parmak kopmaları, el veya parmakların bir kazada veya travmatik bir olayda tamamen veya kısmen ayrılması durumudur. Bu tür yaralanmalar acil tıbbi müdahale gerektirir. Ameliyat genellikle kopan dokuların yeniden birleştirilmesini ve fonksiyonun yeniden sağlanmasını içerir. Yaralanmanın ciddiyetine bağlı olarak, kemik, tendon, sinir ve damar yaralanmaları da onarılabilir.
Tendon Yaralanmaları: Tendonlar, kasları kemiklere bağlayan bağlardır. Eldeki tendon yaralanmaları, tendonun kısmen veya tamamen yırtıldığı durumları ifade eder. Bu yaralanmalar genellikle kaza, spor aktivitesi veya tekrarlayan hareketler sonucunda oluşabilir. Tedavi genellikle cerrahi müdahaleyi içerir ve yırtılan tendonun onarılmasını veya yeniden bağlanmasını amaçlar. Fizik tedavi ve rehabilitasyon da genellikle iyileşme sürecini desteklemek için kullanılır.
Sinir Yaralanmaları: Sinir yaralanmaları, eldeki sinirlerin zarar gördüğü durumlardır. Bu yaralanmalar sıklıkla kesikler, kırıklar veya travmatik bir olay sonucunda oluşur. Sinir yaralanmaları, his kaybı, kas zayıflığı veya hareket kaybı gibi semptomlara neden olabilir. Tedavi, sinirin onarılmasını veya hasar gören bölümünün yeniden bağlanmasını içerebilir. Sinir yeniden büyümesi yavaş bir süreç olduğundan, rehabilitasyon ve sinirin iyileşmesini teşvik etmek için özel egzersizler kullanılır.
Damar Yaralanmaları: Damar yaralanmaları, eldeki damarların zarar gördüğü durumlardır. Bu yaralanmalar genellikle kesikler, kırıklar veya travmatik bir olay sonucunda oluşur. Damarda kanama veya kan akışının engellenmesi gibi ciddi sonuçlara yol açabilirler. Tedavi, hasar gören damarın onarılmasını veya yeniden bağlanmasını içerir. Ameliyat genellikle damarın tamir edilmesi veya greftler kullanılarak onarılması gerekebilir.
Sinir sıkışması, bir sinirin çevredeki dokular tarafından baskı altına alınması, sıkıştırılması veya tahriş edilmesi durumudur. Bu sıkışma sonucunda sinirin normal iletişimi etkilenir ve çeşitli semptomlar ortaya çıkabilir.
Elde en sık görülen sinir sıkışması durumu, karpal tünel sendromudur. Karpal tünel, el bileğinde yer alan bir yapıdır ve içinden median sinir geçer. Karpal tünel sendromunda, bu sinir sıkışır ve basınca maruz kalır. Bu durum genellikle el bileği bölgesinde ağrı, uyuşma, karıncalanma ve güçsüzlük hissiyle kendini gösterir. Özellikle gece veya uzun süreli el kullanımı sonrasında semptomlar artabilir.
Sinir sıkışması genellikle aşağıdaki nedenlerden kaynaklanabilir:
- Karpal tünel sendromunda olduğu gibi, bir yapı veya kanalın daralması veya iltihaplanması sonucu sinirin sıkışması.
- Tekrarlayan hareketlerin neden olduğu sinir tahrişi ve sıkışması.
- Travmatik bir olay, kırık, çıkık veya yaralanma sonucu sinirin sıkışması.
- İltihaplanma veya şişlik nedeniyle sinire baskı uygulanması.
Sinir sıkışması tedavisi, altta yatan nedenin belirlenmesine bağlı olarak değişebilir. Konservatif tedavi yöntemleri arasında istirahat, el bileği splinti kullanımı, ilaç tedavisi, fizik tedavi ve el egzersizleri bulunur. Bunlar semptomların hafifletilmesine ve sinirin baskıdan kurtarılmasına yardımcı olabilir.
Ancak bazı durumlarda, semptomlar şiddetli veya konservatif tedavilere yanıt vermiyorsa cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi seçenekler, sinirin sıkıştığı alanı genişletmek, baskıyı azaltmak veya siniri serbest bırakmak için yapılan işlemleri içerir.
Sıkça Sorulan Sorular
1- El cerrahisi acı verir mi?
El cerrahisi genellikle lokal anestezi altında yapılır, bu nedenle ameliyat sırasında acı hissetmezsiniz. Ancak ameliyat sonrasında hafif bir ağrı, şişlik ve rahatsızlık hissi normaldir. Cerrahınız, ameliyat sonrası ağrıyı yönetmek için size ilaç reçete edecektir.
2- El cerrahisi ne kadar sürer?
El cerrahisi, yapılacak işleme ve sorunun ciddiyetine bağlı olarak değişir. Basit bir işlem birkaç dakika sürebilirken, karmaşık bir operasyon birkaç saat sürebilir. Cerrahınız size özel olarak tahmini bir ameliyat süresi verecektir.
3- El cerrahisi sonrası ne kadar sürede iyileşirim?
İyileşme süreci, ameliyat türüne, işlemin karmaşıklığına ve kişisel faktörlere bağlı olarak değişir. Basit bir el cerrahisi işleminden sonra, iyileşme süreci birkaç hafta sürebilir. Daha karmaşık işlemler veya rekonstrüktif cerrahi gerektiren durumlar, iyileşme süresini uzatabilir. Cerrahınız size iyileşme süreci hakkında daha spesifik bilgi verecektir.
4- El cerrahisi sonrası ne tür kısıtlamalarım olacak?
Ameliyat sonrası dönemde belirli kısıtlamalar olabilir. Cerrahınız size ameliyat sonrası ne yapmanız gerektiği konusunda ayrıntılı talimatlar verecektir. Bu talimatlara uymak önemlidir. Örneğin, ağır kaldırmaktan, belirli aktivitelerden veya sporlardan kaçınmanız gerekebilir.
5- El cerrahisi sonrası ne zaman normal günlük aktivitelere dönebilirim?
Normal günlük aktivitelere dönme süresi, ameliyatın tipine, iyileşme hızınıza ve cerrahınızın talimatlarına bağlı olarak değişir. Basit bir işlem sonrası, birkaç gün içinde normal aktivitelere dönebilirsiniz. Daha karmaşık bir cerrahi müdahale gerektiren durumlarda, iyileşme süreci daha uzun olabilir. Cerrahınız size ne zaman normal aktivitelere dönebileceğinizi söyleyecektir.